Qua phân tích, đánh giá, nguyên nhân chính của các vụ trộm cắp tài sản xuất phát từ sự chủ quan, thiếu cảnh giác trong việc bảo vệ tài sản, tạo điều kiện thuận lợi để tội phạm trộm cắp tài sản hoạt động: một bộ phận người dân vẫn giữ thói quen chăn thả gia súc tự do không có người trông coi, quản lý; các cơ quan, công sở thì lực lượng bảo vệ mỏng, mới chỉ tập trung ở khu vực cổng ra vào; cán bộ, công chức giờ hành chính nhà không có người trông coi… Bên cạnh đó, còn có các nguyên nhân khác như do tình hình kinh tế - xã hội trong những năm qua còn khó khăn; do ảnh hưởng của mặt trái cơ chế thị trường, một bộ phận người lao động không có việc làm, sự xuống cấp về đạo đức xã hội, chạy theo lối sống thực dụng; một bộ phận thanh thiếu niên lười lao động, biến chất về đạo đức xã hội.
Thủ đoạn và phương thức hoạt động của bọn tội phạm ngày càng tinh vi, xảo quyệt. Do có sự móc nối với nhau nên hành động của bọn tội phạm diễn ra nhanh chóng, bí mật và lấy được nhiều tài sản có giá trị. Chúng chủ yếu lợi dụng những sơ hở, thiếu sót của người dân để tiến hành thực hiện hành vi trộm cắp khi thuận lợi. Những thủ đoạn phổ biến của bọn trộm thường sử dụng để gây án như sau:
Chúng thường thăm dò, nắm tình hình sơ hở thiếu sót của cơ quan, cửa hàng, nhà ở cũng như sơ hở thiếu sót của nhân dân trong công tác bảo vệ tài sản, tìm hiểu các thiết bị, phương tiện bảo vệ (tường rào, khóa cửa, thiết bị báo động…) để chọn thời gian hoạt động cho thích hợp với các thủ đoạn như mở hoặc cạy phá khóa; trèo tường, vượt rào chui qua cửa sổ; đào tường, khoét gạch, dỡ ngói vào nhà…; trước khi đột nhập bọn chúng thường rình mò, nghe ngóng động tĩnh rồi mới hành động. Thực tiễn đấu tranh chống tội phạm trộm cắp cho thấy trong khi gây án, nhất là bọn trộm có tính chuyên nghiệp, bọn tái phạm thường chú ý không để lại dấu vết hoặc giả tạo dấu vết để đánh lạc hướng cơ quan điều tra.
Để tránh bị phát hiện, sau khi gây án, bọn trộm thường nhanh chóng rời khỏi hiện trường, tìm cách tẩu tán nhanh tài sản đã lấy được bằng các phương tiện khác nhau. Địa bàn mà bọn trộm thường chú ý để gây án là những nơi tập trung nhiều tiền bạc, vật tư, hàng hóa…của tập thể, cá nhân, những nơi vắng vẻ nơi ban đêm thiếu ánh sáng, ban ngày ít người qua lại…
Thời điểm hoạt động thường vào lúc 22h00 đến 4h00. Địa bàn và thời gian gây án có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, bọn tội phạm thường căn cứ vào địa bàn định gây án để tính toán lựa chọn thời gian gây án thích hợp.
Theo dự báo, trong thời gian tới, tình hình tội phạm trộm cắp tài sản sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp với phương thức, thủ đoạn hoạt động tinh vi, liều lĩnh hơn; xuất hiện các băng nhóm tội phạm trộm cắp có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp, tội phạm mới sử dụng công nghệ cao để trộm cắp; hậu quả, tài sản thiệt hại sẽ ngày càng lớn hơn, gây ảnh hưởng xấu đến trật tự an toàn xã hội.
Xuất phát từ tình hình trên, nhận thấy cần phải nắm vững, nguyên nhân, điều kiện của loại tội phạm này để có những biện pháp phòng, chống có hiệu quả nên đặc biệt coi trọng công tác vận động, tuyên truyền, nhất là tuyên truyền về phương thức, thủ đoạn hoạt động mới của tội phạm trộm cắp tài sản để nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành, nhân dân trên địa bàn tích cực tham gia đấu tranh phòng, chống tội phạm và đề cao cảnh giác, bảo vệ tài sản.
Cách phòng ngừa tốt nhất đối với tội phạm trộm cắp, cướp giật tài sản vẫn là ý thức cảnh giác của mỗi người. Cần chủ động không để bản thân rơi vào những tình huống nguy hiểm, không nên tạo những sơ hở để bọn tội phạm ra tay trộm cắp, cướp giật tài sản.
Để chủ động phòng ngừa, ngăn chặn có hiệu quả với các loại tội phạm trên, Công an xã đề nghị toàn thể nhân dân nâng cao cảnh giác, phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an thực hiện một số giải pháp sau:
1. Mỗi cơ quan, đơn vị, gia đình và mỗi người dân phải nêu cao ý thức cảnh giác bảo vệ tài sản, ở đâu có tài sản ở đó phải có người trông coi, bảo vệ.
Các hộ gia đình khi đi ngủ cần kiểm tra các cửa ra vào, cửa sổ, cửa trên tầng, cửa ra ban công, sân thượng. Khi vắng nhà phải nhờ người trông coi hoặc đem gửi các tài sản có giá trị tại nơi tin cậy; nên làm tường rào ngăn chặn việc đối tượng trèo từ cây xanh, trụ điện để đột nhập vào nhà. Gia đình nào có nhiều tiền mặt nên gửi tiết kiệm hoặc để trong tài khoản.
2. Các cá nhân cần phải rút chìa khóa xe máy sau khi tham gia giao thông; để xe tại lán xe hoặc tại sân nhà phải khóa cổ, càng xe, khóa cổng chắc chắn. Không đeo túi xách, để lộ đồ trang sức, không đi một mình trên những đoạn đường vắng vẻ, ít người qua lại.
3. Không nghe điện thoại khi đang tham gia giao thông. Nếu có cuộc gọi cần thiết, dừng xe vào lề đường để nghe, sau đó cất điện thoại trước khi cho xe chạy tiếp. Khi bị cướp giật hãy nhanh chóng tri hô người đi đường để được giúp đỡ, đồng thời đến cơ quan Công an gần nhất để trình báo lại sự việc.
4. Các cơ quan doanh nghiệp, các hộ kinh doanh lớn và các nhà dân cần tăng cường lực lượng bảo vệ, lắp đặt hệ thống camera an ninh, chuông báo động để tăng khả năng bảo vệ tài sản.
5. Không uống rượu bia, say để dẫn đến mất kiểm soát về hành vi; tuyệt đối không tham gia giao thông khi đã uống rượu, bia. Nếu bán hàng ăn tối hoặc kinh doanh các dịch vụ vui chơi giải trí, cần chấp hành nghiêm quy định của pháp luật, không kinh doanh quá giờ quy định, đồng thời phải có biện pháp trông coi bảo vệ tài sản, không để mất ANTT tại cơ sở kinh doanh.
Thời điểm này, lực lượng công an đang nỗ lực thực hiện đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm và vi phạm pháp luật, trong đó, tập trung tấn công quyết liệt tội phạm trộm cắp, cướp, cướp giật tài sản. Để công tác này hiệu quả hơn, mỗi người dân cần mạnh dạn tố giác tội phạm, nêu cao ý thức tự phòng, tự quản, tự bảo vệ tài sản của chính mình.